Czy cyfryzacja może przyczynić się do „zazieleniania” polskiej gospodarki?

Raport „Nowy cyfrowy zielony ład”, przygotowany przez centrum analityczne Polityka Insight, którego partnerem jest Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji oraz Orange Polska, skupia się na roli cyfryzacji i nowych technologii w walce z negatywnymi zmianami klimatycznymi. Zawiera też przegląd już podejmowanych przez sektor ICT działań w tym zakresie, wskazuje szanse i wyzwania dla zielonej cyfryzacji oraz proponuje rekomendacje dla decydentów politycznych, unijnych oraz przedstawicieli branży.

– Infrastruktura ICT pełni coraz ważniejszą rolę w funkcjonowaniu państw. Co więcej, technologie cyfrowe powinny, mogą i wspierają walkę ze zmianami klimatu. W coraz szybszym tempie wzrasta bowiem popyt na nowe technologie i nowoczesne usługi. Poprawa efektywności energetycznej powinna stać się priorytetem. Sektor ICT już podjął działania przeciw niekorzystnym zmianom klimatu. Ich przykłady znajdują się w raporcie, choćby w zakresie efektywności energetycznej sieci i centrów danych, szerszego wykorzystania OZE oraz jasne zobowiązania firm dotyczące osią­gnięcia neutralności klimatycznej  – powiedział Andrzej Dulka, Prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, która jest partnerem Raportu.

Raport do bezpłatnego pobrania: https://www.politykainsight.pl/raporty/zielonacyfryzacja

Kluczowe wnioski:

• Rządy powinny angażować sektor ICT, planując politykę klimatyczną. Pieniądze na innowacje cyfrowe powinny wspierać redukcję emisji. Rządy powinny faworyzować inwestycje w zieloną i cyfrową transformację na poziomie strategii, legislacji oraz projektując narzędzia wsparcia ze środków UE w ramach polityki spójności czy krajowego planu odbudowy. Obszary te powinny być uwzględniane na różnych poziomach aktywności państwa, w tym poprzez ukierunkowanie rynku zamówień publicznych w sposób promujący rozwiązania cyfrowe i korzystne dla klimatu, także w tradycyjnych usługach publicznych (IoT).
• Sektor ICT w Polsce nie jest w czołówce największych źródeł emisji, a rozwiązania technologiczne potrzebne do osiągnięcia neutralności klimatycznej są już dostępne. Branża ICT rozumie konieczność przeciwdziałania niekorzystnym zmianom klimatu, dlatego też rozpoczęła już konkretne działania w tym obszarze. Ilustrują to wskazane w raporcie przykłady, choćby w zakresie efektywności energetycznej sieci i centrów danych, szerszego wykorzystania OZE oraz jasne zobowiązania firm dotyczące osiągnięcia neutralności klimatycznej. Dla uzyskania pełnej neutralności, a szczególnie jej tempa, istotna będzie także transformacja całego polskiego sektora energii elektrycznej w kierunku opartym na źródłach niskoemisyjnych, w tym OZE. Konieczne jest więc wprowadzenie regulacji zapewniających szybki rozwój takich rozwiązań, jak np. offshore, a także usunięcie istniejących barier dla kontraktów typu PPA. Istotne będzie również wsparcie poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstw poprzez narzędzia finansowe oraz regulacyjne, takie jak uproszczenie procesu odchodzenia od starych technologii w sieciach telekomunikacyjnych.
• Obywatele, a w szczególności służby, samorządy oraz dysponenci infrastruktury stanowiącej krytyczne zasoby państwa powinni mieć dostęp do bieżących danych o ryzyku klimatycznym dotyczącym miejsc, w których posiadają zasoby lub planują ich rozwój. Odporność na podnoszący się poziom wód, wyższe temperatury i ekstremalne zjawiska pogodowe to kwestia bezpieczeństwa narodowego. To odpowiedzialność zarówno sektora prywatnego, jak i rządów. Budowa i udostępnienie narzędzi wykorzystujących technologie cyfrowe i pozwalających na długoterminową analizę ryzyka dla określonych obszarów powinny być priorytetem na najbliższe lata.
• Możliwość recyklingu powinna być analizowana już na etapie projektowania produktów i opakowań. Firmy z sektora ICT powinny uwzględniać możliwość stosowania i sprzedaży sprzętu odnawianego, naprawionego czy takiego, którego części pochodzą z odzysku. Powinny też angażować się w zbieranie elektrośmieci, rezygnować z papieru w relacjach zewnętrznych oraz stosować przyjazne środowisku opakowania czy materiały marketingowe. Krajowa administracja publiczna powinna budować świadomość społeczną i promować pozytywne postawy w obszarze GOZ. Kluczowe jest też przyjęcie regulacji zapewniających pełną cyfryzację relacji z konsumentami, między przedsiębiorcami a administracją publiczną.
• Aby nowy rodzaj produktu został dopuszczony na rynek, musi spełnić wymagania z zakresu m.in. bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. W przypadku nowych technologii i cyfryzacji do tych wymagań powinny dołączyć analizy wpływu na emisje, które biorą pod uwagę zjawisko popytu indukowanego. Należy również wprowadzić ocenę wpływu na cyfryzację oraz neutralność klimatyczną w ramach Ocen Skutków Regulacji nowych przepisów prawnych.
• Dostęp do sieci jest niezbędny do funkcjonowania we współczesnym społeczeństwie, a stworzenie warunków dla jego powszechnej dostępności jest odpowiedzialnością rządów. Wymaga to tworzenia przyjaznego otoczenia prawnego i regulacyjnego, nakierowanego na zapewnienie powszechnego dostępu do wysokiej jakości łączności światłowodowej oraz maksymalizacji zasięgu sieci 5G. Usługi cyfrowe powinny być dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W przeciwnym razie nierówności będą rosnąć, a innowacje nie będą dostępne dla wszystkich. Niezbędne jest dalsze wsparcie edukacji cyfrowej dostosowanej do poziomów kompetencji cyfrowych różnych grup społeczeństwa.
• Rządy powinny angażować się w informowanie obywateli o potencjale nowych technologii oraz w walkę z dezinformacją, w oparciu o merytoryczne i naukowe argumenty przekazywane w sposób dostosowany do wszystkich odbiorców. Na sektorze również spoczywa odpowiedzialność za zbudowanie zaufania, którego podstawą jest rzetelny dialog, przejrzysta informacja oraz pełne poszanowanie norm prawnych. Niepowodzenie w realizacji tych celów będzie istotną barierą dla zaakceptowania kluczowych dla gospodarki technologii przez społeczeństwo.
• Zagrożenia cyfrowe powinny być analizowane w każdym obszarze, w którym wykorzystywane są nowe technologie. Unia Europejska i rządy powinny inwestować we wczesne wykrywanie zagrożeń oraz sprawne mechanizmy ich obsługi. W łańcuch wartości bezpieczeństwa oraz związanych z nim regulacji powinny być włączone wszystkie podmioty sektora ICT, w tym przedsiębiorcy telekomunikacyjni, dostawcy urządzeń, oprogramowania czy dostawcy usług i aplikacji dostępnych on-line. Do zapewnienia cyberbezpieczeństwa powinny być wykorzystywane mechanizmy certyfikacji na poziomie unijnym, a także nowe technologie, m.in. AI.
• Firmy powinny być równo traktowane niezależnie od wielkości i pozycji na rynku. Sprawiedliwe opodatkowanie jest gwarantem równej konkurencji. Sposobem na wyrównanie szans na rynku i ukrócenie zjawiska unikania opodatkowania może być unijny podatek cyfrowy.

O autorach raportu:

Polityka Insight to platforma wiedzy dla liderów biznesu, decydentów politycznych i dyplomatów, działa od 2013 roku i ma trzy linie biznesowe: wydaje serwisy analityczne dostępne w abonamencie (PI Premium, PI Energy oraz PI Finance), przygotowuje raporty, prezentacje i szkolenia na zlecenie firm, administracji publicznej i organizacji międzynarodowych oraz organizuje debaty tematyczne i konferencje.

O partnerach raportu:

Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) to platforma firm działających na rzecz cyfrowej transformacji gospodarki i modernizacji państwa. Od 1993 roku reprezentuje interesy gospodarcze firm przemysłu teleinformatycznego, realizujących światowej klasy cyfrowe produkty i usługi. Pracuje na rzecz dobrych regulacji i procedur, które umożliwiają cyfrowy rozwój gospodarki oraz administracji, przy zachowaniu zasad swobody gospodarczej. PIIT promuje kompetencje, procesy oraz dobre praktyki wspierające cyfrową transformację oraz upowszechnianie społecznie korzystnych innowacji.

Orange Polska to wiodący dostawca usług telekomunikacyjnych w Polsce i jeden z największych operatorów telekomunikacyjnych w Europie Środkowej. Posiada rozległą infrastrukturę techniczną, wspierającą świadczenie usług w najnowocze­śniejszych technologiach. Inwestuje w superszybki światłowodowy internet oraz mobilny internet 4G/5G. Działa we wszystkich segmentach rynku telekomunikacyjnego, a także prowadzi własną działalność badawczą i wdrożeniową. Jako operator zintegrowany oferuje kilkaset różnorodnych usług oraz kompleksowych rozwiązań telekomunikacyjnych i informatycznych. Orange Polska należy do najbardziej zaangażowanych społecznie firm w kraju. Składa się na to m.in. program wolontariatu pracowniczego oraz działalność Fundacji Orange, która prze­ciwdziała wykluczeniu cyfrowemu, zachęca do zdobywania wiedzy, udziału w kulturze i budowania społeczności przy umiejętnym wykorzystaniu Internetu i nowych technologii. Orange Polska, podobnie jak cała globalna Grupa Orange, zamierza osiągnąć neutralność klimatyczną netto (Net Zero Carbon) do 2040 r.

Źródło: Informacja prasowa