Redakcja Trendów w Energetyce rozmawia z Krzysztofem Piontkiem, prezesem zarządu DB Energy – firmy specjalizującej się w poprawie efektywności energetycznej.
Co to jest model ESCO? Na czym polega ten model biznesowy?
ESCO (Energy Saving Company) to model działania, w którym specjalistyczne firmy oferują kompleksowe wdrożenie przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, bez konieczności angażowania przez klienta własnych zasobów kadrowych i finansowych na starcie projektu. Firma ESCO identyfikuje rozwiązania, które w danym przedsiębiorstwie obniżają zużycie energii, a jej wynagrodzenie jest ściśle powiązane z realnie uzyskiwanymi oszczędnościami. Model ESCO jest bardzo atrakcyjny dla przedsiębiorstw, szczególnie przemysłowych, gdyż umożliwia klientowi realizację inwestycji i modernizacji energooszczędnych bez ponoszenia nakładów oraz korzystanie z fachowej wiedzy firmy ESCO, jej doświadczenia, narzędzi i środków finansowych, bez angażowania własnych zasobów.
Według ostatnich szacunków globalny rynek ESCO wyceniany jest na prawie 27 mld dolarów, z czego ponad połowa tego typu usług świadczona jest w Chinach. Drugim co do wielkości rynkiem są Stany Zjednoczone z przychodami na poziomie blisko 7 mld dolarów rocznie, a na trzecim miejscu plasuje się Unia Europejska z przychodami rzędu około 3,7 mld euro. Większość kwoty w UE dotyczy samych Niemiec, które wraz z Czechami, Austrią i Węgrami są najszybciej rosnącymi rynkami w Europie. W ubiegłym roku Polska także dołączyła do peletonu! Wartość polskiego rynku ESCO szacuje się na 200 mln zł.
Jakie są korzyści takiego rozwiązania?
Przede wszystkim uzyskanie przez klienta oszczędności po stronie kosztów energii, przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka technicznego inwestycji, bez angażowania własnych środków finansowych. Ponadto firma ESCO gwarantuje długoterminową poprawę efektywności energetycznej instalacji przemysłowej, co przekłada się na optymalizację kosztów operacyjnych działalności i wzrost zysków przedsiębiorstwa. Jest to szczególnie ważne w kontekście wprowadzonej przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) w styczniu br. opłaty mocowej. Dotychczas średnia cena opłat dystrybucyjnych obciążająca rachunek przedsiębiorstw kształtowała się na poziomie około 70-90 zł/MWh. Nowa stawka opłaty mocowej dla firm wynosi 76,20 zł za 1MWh w godzinach 7:00-21:00, w dni robocze, co przekłada się na wzrost kosztu usług dystrybucyjnych dla sektora przemysłowego podnosząc cenę energii w ciągu dnia średnio o około 20%. Jak to się przełoży na koszty przedsiębiorstw? Na przykładzie średniego przedsiębiorstwa branży spożywczej, przetwórstwa mleka, pracującego na dwie zmiany, w godzinach 6:00-22:00, 7 dni w tygodniu – realnie, koszt opłaty mocowej wyniesie średnio około 60 zł/MWh, co przy zużyciu energii elektrycznej na poziomie 15 GWh w skali roku, gdzie koszty energii stanowią około 8% kosztów ogółem, może spowodować zmniejszenie zysków przedsiębiorstwa o ok. 900 tys. zł w skali roku. Optymalizacja zużycia energii jest więc jednym z kluczowych działań, które przedsiębiorstwa powinny podjąć w celu neutralizacji nowego parapodatku. Długoterminowa współpraca z firmą ESCO to najbardziej efektywny sposób optymalizacji zużycia energii w zakładzie przemysłowym.
Istotny z punktu widzenia przedsiębiorstw jest też szybki okres zwrotu z inwestycji. Tradycyjny model inwestycji w poprawę efektywności energetycznej zakłada przeznaczenie własnych środków finansowych, których zwrot następuje po ok. 3-4 latach i więcej. Przy projektach ESCO, koszty inwestycji pokrywa firma ESCO, dzieląc się z klientem oszczędnościami. Klient uzyskuje część pieniędzy wynikających z osiągniętych oszczędności energii już w pierwszym roku po realizacji projektu, dzięki czemu może je przeznaczyć na inne projekty.
Atrakcyjność modelu ESCO wiąże się też z korzystaniem z jego fachowej wiedzy, doświadczenia, narzędzi i środków finansowych, bez angażowania swoich zasobów.
Kto może korzystać z takiego rozwiązania? Tylko samorządy czy również biznes? Jaki biznes/ jakiego rodzaju przedsiębiorstwa?
Model ESCO to optymalny sposób realizacji inwestycji dla poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstw, szczególnie tych najbardziej energochłonnych. Zainteresowanie projektami realizowanymi w modelu ESCO jest widoczne u firm z wielu branż, takich jak na przykład branża spożywcza, motoryzacyjna, przemysł ciężki czy też hutnictwo. Przedsiębiorstwa dostrzegają korzyści płynące z tego modelu, szczególnie przy obecnym spowolnieniu gospodarczym, kiedy większość firm ma ograniczone środki finansowe. Wdrażanie rozwiązań z obszaru efektywności energetycznej może być sposobem na budowanie przewagi konkurencyjnej w danej branży. Na przykład u naszego klienta działającego w obszarze przetwórstwa tworzyw sztucznych po dwóch latach od zakończenia inwestycji oszczędności wyniosły 1,6 GWh, co stanowi 10% zużycia energii elektrycznej w zakładzie.
Czy jest duże zainteresowanie tym rozwiązaniem przez firmy? Czy prognozujecie wzrost zainteresowania?
Jeszcze do niedawna większość firm koncentrowała się na inwestycjach związanych z produkcją, takich które przekładały się na zwiększenie wolumenu, poprawę jakości, automatyzację procesu. Inwestycje energetyczne były zazwyczaj rozpatrywane dopiero w sytuacjach wymuszonych, jak awaria źródła wytwarzania energii, zwiększenie zapotrzebowania na moce wytwórcze. Jednak w ostatnim roku polski przemysł coraz chętniej sięgał po projekty poprawy efektywności energetycznej. Obserwujemy znaczący wzrost zapytań o współpracę w modelu ESCO. Głównymi czynnikami wpływającymi na większe zainteresowanie tego typu inwestycjami jest przede wszystkim dalszy wzrost cen energii, wynikający m.in. z wprowadzonej w styczniu br. opłaty mocowej, a także unijny obowiązek ograniczenia emisji CO₂ i poprawy efektywności energetycznej produkcji.
W najbliższym czasie, na wzrost zainteresowania projektami związanymi z efektywnością energetyczną wpłynie również obowiązek wykonania okresowego audytu energetycznego. Obecnie dotyczy on ok. 3500 przedsiębiorstw i właśnie mija 4-letni okres dla tych firm, które jako pierwsze realizowały ten obowiązek audytowy. Wiele firm wdraża także ISO 50001, przez co same nakładają na siebie obowiązki dotyczące podnoszenia efektywności energetycznej.
Aktualnie DB Energy to jedyna polska firma, która realizuje kompleksowe projekty poprawy efektywności energetycznej w przemyśle w modelu ESCO, od audytu, poprzez koncepcję projektową, realizację inwestycji jako generalny wykonawca, aż po finansowanie.
Jakie są wymagania, aby dana firma mogła realizować inwestycję w tym modelu?
Chęć poprawy efektywności energetycznej w zakładzie produkcyjnym oraz stabilna sytuacja finansowa i operacyjna przedsiębiorstwa. Inwestycja typu ESCO obejmuje wiele etapów projektu. Kluczowe jest przeprowadzenie audytu energetycznego przedsiębiorstwa, który pozwoli na identyfikację oszczędności oraz sposobów ich skutecznego wdrożenia. Po tym etapie jesteśmy w stanie szacunkowo określić atrakcyjność modelu ESCO dla poszczególnych modernizacji i inwestycji. Następny krok to opracowanie szczegółowej koncepcji rozwiązania technologicznego, która pozwala nam przygotować ofertę jej wdrożenia i finansowania w modelu ESCO.
Z czego firma taka jak Wasza finansuje tę inwestycję na stracie – środki własne? kredyty?
W październiku 2020 r. podpisaliśmy umowę z międzynarodowym funduszem inwestycyjnym Susi Partners, który zapewni spółce finansowanie dla realizacji projektów poprawy efektywności energetycznej w modelu ESCO.
Susi Partners AG, specjalizuje się w inwestycjach z obszaru zrównoważonego rozwoju, w tym wytwarzania czystej energii, poprawy efektywności energetycznej, magazynowania energii oraz zintegrowanych rozwiązań. Aktualna wartość aktywów pod zarządzaniem Susi Partners AG wynosi 1,5 mld euro. Fundusz ma na koncie ponad 100 transakcji w 20 krajach.
SUSI Partners jest wiodącą platformą inwestycyjną do finansowania projektów efektywności energetycznej w Europie. SUSI Energy Efficiency Fund II (SEEF II), w oparciu o dobre wyniki i rozległe kontakty pierwszego funduszu (SEEF I), zebrał już środki inwestycyjne o wartości 289 mln euro.
Finansowanie projektów opierać się będzie na mechanizmie sprzedaży przyszłych wierzytelności z zawieranych umów w modelu ESCO do Susi Partners. Taki mechanizm zapewnia zarówno elastyczność w zakresie wielkości pozyskiwanego finansowania, jak również umożliwia finansowanie projektów jeszcze przed rozpoczęciem wydatków inwestycyjnych. Porozumienie umożliwi DB Energy finansowanie projektów o łącznej wartości co najmniej 20 mln euro do 2023 r. Na potrzeby współpracy mamy zdefiniowane 30 projektów inwestycyjnych o szacowanej wartości blisko 40 mln euro. Nasza strategia rozwoju zakłada sukcesywne zwiększanie udziału projektów inwestycyjnych
z obszaru efektywności energetycznej, w tym projektów ESCO.
Co trzeba zrobić jeśli dana firma jest zainteresowana takim rozwiązaniem. Od czego zacząć, jakie są kolejne kroki?
Model biznesowy DB Energy w projektach efektywności energetycznej opiera się na pełnej obsłudze klienta. Proces współpracy rozpoczyna się od identyfikacji oszczędności podczas przeprowadzania audytów energetycznych danego przedsiębiorstwa i audytów jego efektywności energetycznej, następnie odbywa się projektowanie inwestycji energooszczędnej, a potem jej realizacja i finansowanie, a także, po realizacji inwestycji, zarządzanie efektywnością energetyczną u klienta.
