Blockchain to technologia zachwalana jako rozwiązanie najróżniejszych problemów – od leczenia raka po czarnorynkowy handel w amerykańskich więzieniach. O ile niektóre przypadki jej użycia są naciągane, to z rozwiązaniami blockchain w obszarze zmian klimatu nadal wiązane są duże oczekiwania. Czy słusznie?
Rosnący problem zmian klimatycznych
W zeszłym roku w październiku ONZ wydała najpoważniejsze w historii oświadczenie dotyczące zmian klimatycznych. Mamy dwanaście lat, aby powstrzymać globalne ocieplenie o nie więcej niż 1,5 stopnia Celsjusza w porównaniu do temperatury sprzed epoki industrializacji. Przekroczenie tej granicy nawet o pół stopnia niesie ze sobą ogromne ryzyko w postaci ekstremalnych upałów, susz czy powodzi. Co więcej, według szacunków, szkody wyrządzone przez zmiany klimatu doprowadzą do przesiedlenia ponad 143 milionów ludzi w ciągu trzech dziesięcioleci – będą oni zmuszeni opuścić swoje domy, aby uciec przed problemami spowodowanymi klimatem.
Podpisane w Paryżu porozumienie klimatyczne wyznacza cel wzrostu temperatury na mniej niż 2 stopnie. Stąd też, osiągnięcie celu wzrostu o 1,5 stopnia to raczej ambitne zobowiązanie. Porozumienie paryskie wymaga, aby każdy kraj określił swój wkład w działania na rzecz ograniczenia skutków zmian klimatycznych. Wkład każdego z krajów określa się mianem Wkładu Krajowego, w skrócie NDC od angielskiego terminu Nationally Determined Contribution. Każdy z krajów zobowiązany jest zapewnić stopniowe zaostrzanie docelowych wartości tego parametru.
Zaznaczyć należy, że porozumienie paryskie nie ma mocy prawnej, a kraje-sygnatariusze uczestniczą w nim dobrowolnie. Jeśli poszczególne państwa zaczną rezygnować z uczestnictwa w porozumieniu, może ono się rozpaść i świat pozostanie bez rozwiązania problemu rosnących temperatur.
Czy blockchain może pomóc?
Pomiary oraz monitoring to kluczowe wyzwania w walce ze zmianami klimatu. Dotyczy to nie tylko poziomu makro, niezbędnego przy weryfikacji czy poszczególne kraje realizują swoje zobowiązania redukcji emisji dwutlenku węgla. Swój wkład musi mieć też zarówno biznes jak i społeczeństwo. Jak mówi ekspert ds. zarządzania Peter Drucker: „Jeśli coś mierzymy, możemy tym zarządzać.”
Blockchain umożliwia wyznaczenie wspólnego punktu odniesienia dla różnych podmiotów przy stosowaniu metod wypracowanych w ramach porozumienia. W blockchain można prowadzić tokenizację aktywów fizycznych, w tym również praw do emisji gazów cieplarnianych lub zielonej energii. Aktywa te są zbywalne, a zatem stanowią realną wartość oraz zachętę do podejmowania działań na rzecz ograniczenia skutków zmian klimatycznych zarówno dla państw jak i przedsiębiorstw prywatnych.
W styczniu 2018, Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła utworzenie koalicji klimatycznej o nazwie Climate Chain Coalition. W ogłoszeniu tym misja grupy sformułowana jest jako „współpraca między członkami grupy nad kwestiami będącymi we wspólnym interesie członków oraz pomoc w rozwijaniu rozwiązań ekologicznych i poprawie rezultatów działania aplikacji DLT w zastosowaniach na rzecz klimatu.” Obecnie koalicja liczy ponad stu członków, m.in. organizacji pozarządowych, firm doradczych i różnych spółek i stowarzyszeń wykorzystujących blockchain.
Organizacje promujące wykorzystanie blockchain do walki ze zmianami klimatu
Biorąc pod uwagę inicjatywę ONZ, udział technologii blockchain wydaje się być nieunikniony w procesie zarządzania zmianami klimatu. Jednak projekt ONZ to nie jedyna inicjatywa w tym obszarze. Działa już kilka grup pracujących nad zastosowaniem technologii blockchain w dziedzinie zmian klimatu. Poniżej opisujemy wybrane projekty.
Blockchain Climate Institute
Blockchain Climate Institute to międzynarodowa, funkcjonująca na zasadzie wolontariatu inicjatywa non-profit. Działa jako think-tank oraz grupa lobbująca za stosowaniem technologii blockchain w walce ze zmianami klimatu. Misją instytutu jest „zwiększanie świadomości międzynarodowej społeczności działającej na rzecz zmiany polityki klimatycznej w zakresie ogromnych możliwości technologii blockchain w działaniach zapobiegających zmianom klimatycznym.”
Blockchain Climate Institute zamierza realizować swą misję w trzech obszarach:
- Przepływy finansowe w dziedzinie ochrony klimatu, tj. pomoc w niwelowaniu luki finansowej między inwestycjami niezbędnymi w obszarze walki ze zmianami klimatu a kwotami przeznaczonymi przez poszczególne państwa w ramach porozumienia paryskiego;
- Zwiększenie transparentności w finansowaniu polityki klimatycznej;
- Pomoc krajom rozwijającym się w dostępie do źródeł finansowania projektów klimatycznych.
W radzie instytutu zasiada wielu znakomitych ekspertów z dziedziny polityki klimatycznej oraz technologii blockchain, m.in. Dyrektor ds. Zmian Klimatu Banku Światowego i były Dyrektor Zarządzający Canadian Blockchain Research Institute (organizacja ekspercka założona przez Dona i Alexa Tapscottów).
Blockchain for Climate Foundation
Blockchain for Climate Foundation ma jeden konkretny cel: zastosowanie technologii blockchain do realizacji postanowień porozumienia paryskiego. To ambitny projekt mający na celu przekonanie każdego z krajów-sygnatariuszy porozumienia do prowadzenia własnego rejestru blockchain i rejestrowania w nim swoich inwestycji i wydatków na działania klimatyczne. Jeśli projekt wypali, będzie to kompleksowy, prawie globalny rejestr blockchain gromadzący dane o działaniach w obszarze zarządzania zmianami klimatu.
Naturalnie, taki globalny rejestr stanowiłby potężne narzędzie do pomiaru efektów i zarządzania działaniami inicjatyw klimatycznych. Jednak pokazywałby też dobitnie jak wielki potencjał technologia blockchain posiada w działaniach międzynarodowych dla dobra ludzkości.
Fundacja Blockchain for Climate Foundation ma siedzibę w Kanadzie. Dlatego też rozpoczyna rejestrację w blockchain danych dotyczących kanadyjskiej emisji dwutlenku węgla. Projekt ma pełnić rolę badania potwierdzającego słuszność tej koncepcji (ang. proof of concept) prezentując innym krajom możliwości wykorzystania technologii blockchain jako narzędzia do zarządzania zmianami klimatu. Fundacja tworzy również grupę roboczą składającej się z przedstawicieli rządu wspierającą opracowanie i rozwój tego narzędzia.
Climate Ledger Initiative
Climate Ledger Initiative to kolejna grupa skupiająca się na badaniach i rozwoju rozwiązań blockchain w obszarze polityki klimatycznej. Swoją misję formułuje jako „przyśpieszenie działań na rzecz ochrony klimatu zgodnie z Paryskim Porozumieniem Klimatycznym oraz Celami Zrównoważonego Rozwoju dzięki innowacjom opartym o technologię blockchain mającym na celu ograniczenie skutków zmian klimatycznych, dostosowanie i finansowanie rozwiązań ekologicznych.”
Za tą inicjatywą stoi CleanTech21, fundacja z siedzibą w Zurychu działająca na rzecz zrównoważonego rozwoju. Grupa Climate Ledger Initiative finansowana jest przez rządy Szwajcarii i Lichtensteinu.
W grudniu zeszłego roku grupa opublikowała obszerny raport szczegółowo wskazujący sposoby wspomagania działań na rzecz walki ze zmianami klimatu z wykorzystaniem rozwiązań opartych o blockchain, m.in. wykorzystanie technologii blockchain do obsługi opłat emisyjnych i podatków oraz bazujące na tokenach działania crowdfundingowe na rzecz inicjatyw klimatycznych. Kolejnym przykładem aktywności grupy jest wykorzystanie technologii blockchain w rozwoju energii odnawialnej.
Wnioski
Podobnie jak sama technologia blockchain, inicjatywy na rzecz walki ze zmianami klimatu bazujące na blockchain są nadal w okresie niemowlęcym. Widać to w dużej liczbie grup badawczych i think-tanków działających w tym obszarze. We wczesnym etapie rozwoju, wiele z nich działa oddzielnie, ale na rzecz tych samych celów.
Wraz z dojrzewaniem technologii blockchain oraz z rosnącym zaufaniem rządów państw do tej technologii, wiele z tych oddzielnie działających dziś grup prawdopodobnie konsolidować się będzie w większe inicjatywy o szerszym polu działania. Gdy tak się stanie, ujrzymy prawdziwy potencjał wpływu technologii blockchain na zapobieganie zmianom klimatycznym[1].
[1] https://coincentral.com/blockchain-climate-change/
Autor: Sarah Rothrie
